Mózg to najważniejszy organ ludzkiego organizmu odpowiedzialny za poszczególne jego funkcje. Bardzo ważne jest zatem to, by dbać o należyte jego działanie – zwłaszcza, że jest to narząd odznaczający się ogromnym zapotrzebowaniem energetycznym. Pojemność pamięci u człowieka jest nieograniczona, a jej sprawność uzależniona jest od wielu czynników.
Współpraca półkul mózgowych
Ludzka pamięć funkcjonuje na zasadzie skojarzeń. Stąd też bardzo ważne jest to, by półkule mózgu współpracowały ze sobą w należyty sposób. Półkula lewa – określana mianem logicznej – odpowiada za takie kwestie jak m. in.:
- mowa,
- pisanie,
- czytanie,
- logiczne myślenie,
- zdolności techniczne i matematyczne,
- osądzanie,
- przetwarzanie informacji.
Z kolei półkula prawa – nazywana często intuicyjną – jest odpowiedzialna m. in. za:
- poczucie humoru,
- spontaniczne zachowania,
- intuicję,
- wyobraźnię,
- obrazowe myślenie.
Współpraca półkuli lewej i prawej przynosi zdecydowanie najlepsze efekty i przyczynia się do znacznego zwiększenia potencjału poznawczego. Jeśli w tym obszarze panuje równowaga, przyswajanie wiedzy staje się prostsze.
Odpowiednia dieta
Wraz z wiekiem sprawność pamięci pogarsza się – tym bardziej zatem warto zatroszczyć się o to, by przez długie lata była w należytej formie. Niezwykle istotną rolę w tym kontekście odgrywa właściwa dieta zapewniająca mózgowi niezbędne paliwo – u dorosłego człowieka organ ten zużywa aż ok. 25 proc. energii, jaka jest dostarczana organizmowi. W diecie nie może zatem zabraknąć produktów zawierających m. in.:
- węglowodany złożone – znajdują się np. w razowym pieczywie, ziemniakach, soczewicy, fasoli, niełuskanym ryżu itp.,
- witamin z grupy B – dostarczają ich np. tuńczyk, mięso indyka, nasiona słonecznika, orzechy ziemne itp.,
- lecytyny – do kupienia w aptekach,
- żelaza – jego źródłem są np. rodzynki, orzechy, liściaste warzywa, owoce pestkowe itp.,
- potasu – szukać go należy np. w brzoskwiniach, pomidorach itp.,
- magnezu – najlepiej sprawdza się ten w formie tabletek, gdyż w naturalnej postaci jest trudno przyswajany,
- cynku – nie brakuje go np. w pestkach dyni.
Ponadto organizm potrzebuje codziennie odpowiednich ilości wody – minimum 2 l.
Fizyczna aktywność i odpoczynek
Właściwa dieta powinna iść w parze z fizyczną aktywnością, która zapewnia dopływ tlenu do mózgu oraz do krwi. Ludzie dbający o ten aspekt życia są bardziej szczęśliwi i rzadziej narzekają na problemy z koncentracją. Szalenie istotne są także relaks i sen. Deficyt snu negatywnie odbija się na organizmie – w tym też i na pracy mózgu. Optymalna ilość snu to od 7 do 8 godzin, niemniej jednak jest to w rzeczywistości indywidualna sprawa, gdzie niebagatelne znaczenie mają liczne przesłanki. Człowiek niewyspany nie jest w stanie logicznie myśleć, staje się rozdrażniony i rozkojarzony. To samo można powiedzieć o osobach, które nie przykładają należytej wagi do odpoczynku.
Każdego dnia trzeba znaleźć parę chwil tylko dla siebie i oddać się czynnościom sprawiającym przyjemność. U zrelaksowanego człowieka procesy myślowe przebiegają w zupełnie inny sposób niż u kogoś, kto żyje w stresie i pod presją. Przy tej okazji warto wspomnieć o pewnej kwestii, a mianowicie o opanowaniu technik głębokiego oddychania – to odpręża i znakomicie dotlenia mózg.
Co jeszcze sprzyja sprawnej pracy mózgu?
Ponadto do usprawnienia pracy mózgu przyczyniają się:
- Poznawanie rozmaitych technik zapamiętywania – dzięki temu możliwe jest uczenie się w tzw. w sposób polisensoryczny, a więc przy zaangażowaniu wszystkich zmysłów. To mobilizuje mózg do pracy na wyższych obrotach.
- Czytanie książek – nie od dzisiaj wiadomo, że książki rozwijają wyobraźnię, pobudzają kreatywność oraz poszerzają zakres słownictwa.
- Rozwiązywanie krzyżówek – nakłania do szukania różnych informacji, ułatwiając jednocześnie ich zapamiętywanie. Podobne właściwości mają gry logiczne, a także np. układanie puzzli czy scrabble.
- Muzyka – nie tylko łagodzi obyczaje, ale pomaga też w zapamiętywaniu rozmaitych rzeczy. Lekcje muzyki i jej słuchanie rozwijają u człowieka tzw. zapamiętywanie słuchowe, dzięki czemu z większą łatwością przychodzi zapamiętywanie słów wypowiadanych na głos.
- Zadania zręcznościowe – warto mieć jakieś hobby wiążące się z koniecznością używania rąk, np. szydełkowanie, malowanie czy składanie modeli. Tego typu czynności wymagają bowiem skupienia się i koncentracji, a przy okazji są również znakomitym treningiem cierpliwości.
- Rozwijanie się – nabywanie nowych umiejętności, poszerzanie wiedzy z wielu dziedzin itp. stymulują mózg i nieustannie dostarczają mu nowych bodźców. Poza tym korzyść jest z tego taka, że człowiek nie ma poczucia, iż stoi w miejscy i niczego ze swoim życiem nie robi.
- Mnemotechniki – są to specjalne strategie pamięciowe, a zaliczają się do nich np. łańcuchy skojarzeń, akronimy i wiele innych.
- Otwartość na zmiany i walka z rutyną – to, co się w życiu przytrafia, warto traktować jako okazję do nauczenia się czegoś nowego i wyciągnięcia konstruktywnych wniosków. Wskazane jest także pokonywanie własnych ograniczeń i wychodzenie poza strefę komfortu. Stagnacja ma swoje plusy, ale na dłuższą metę nie sprzyja człowiekowi.