Zaburzenia psychotyczne to szczególna grupa problemów psychicznych. Niestety, ale temat ten jest w naszym społeczeństwie niemal nieobecny, a w rezultacie panuje powszechna niewiedza, czym takie zaburzenia są. Wiele osób kojarzy zaburzenia psychotyczne wyłącznie ze schizofrenią, na temat której również mają bardzo mgliste pojęcie. Poniżej przedstawiamy najważniejsze i najczęściej powtarzające się objawy zaburzeń psychotycznych, a także te pojawiające się wyłącznie sporadycznie.
Przyczyny wystąpienia zaburzeń psychotycznych
Zaburzenia psychotyczne można podzielić na dwie główne grupy, w zależności od przyczyny ich powstania. Wyróżnia się zaburzenia zewnętrzne oraz zewnętrzne. Zaburzenia wewnętrzne są częściej spotykane i większość przypadków zostaje zaliczona do tej właśnie grupy.
W zaburzeniach wewnętrznych najważniejsze są czynniki genetyczne, które są odpowiedzialne za pojawienie się i rozwój choroby. Wymienić tu można przede wszystkim schizofrenię (w różnej jej postaci) oraz zaburzenia nazywane schizoafektywnymi. Są one połączeniem zaburzeń schizofrenicznych oraz afektywnych (takich jak depresja lub mania).
Zaburzenia zewnętrzne obejmuje przede wszystkim psychozy spowodowane czynnikami egzogennymi – na przykład intensywnym zatruciem (substancjami toksycznymi, dopalaczami, narkotykami) lub uszkodzeniem układu nerwowego. Ponadto, do przyczyn zaburzeń egzogennych zaliczają się niedoczynność tarczycy oraz przewlekły stres. Ten ostatni może doprowadzić do powstania tzw. psychozy reaktywnej.
Typowe i atypowe objawy zaburzeń psychotycznych
Zaburzenia psychotyczne objawiają się przede wszystkim w obrębie świadomości: wpływają na sposób myślenia, postrzegania i rozumienia rzeczywistości oraz wynikające z tego zachowania.
Przede wszystkim osoba cierpiąca na zaburzenia psychotyczne nie potrafi dostrzec, że jej sposób myślenia jest niekompatybilny z rzeczywistością i nielogiczny. Nie potrafi krytycznie myśleć na swój temat oraz dokonywać autorefleksji. Jeśli objawy takie trwają przez okres co najmniej kilku tygodni, można mówić o zaburzeniach psychotycznych.
Typowymi objawami zaburzeń psychotycznych są różnego typu urojenia, omamy i halucynacje. Również zmiany w zachowaniu – np. nagłe zobojętnienie na świat lub brak energii i motywacji do działania – mogą być symptomami zaburzeń psychotycznych. Zmiany w zachowaniu z przeciwnego bieguna – czyli nadmierne i nieuzasadnione pobudzenie i poprawa nastroju, a także sprzeczne wypowiedzi i nielogiczne zachowania są rzadziej występującymi, ale również możliwymi objawami zaburzeń psychotycznych.
Osoby dotknięte zaburzeniami psychotycznymi mogą też mieć obniżony poziom zdolności kognitywnych. Często, ich pamięć funkcjonuje w sposób zaburzony, są rozkojarzone, a ich myślenie jest spowolnione. Mogą także odznaczać się wysoce nieracjonalnym sposobem wypowiedzi.
Zachowania aspołeczne również bywają symptomami zaburzeń psychotycznych. Często zachowania takie wynikają z występowania u danej osoby zaburzeń percepcję i myślenia, pod wpływem których dana osoba decyduje się na alienację społeczną, wyobcowanie lub podejmowanie nieakceptowalnych społecznie aktywności.
